Balans tussen zonne-energie en bodemkwaliteit in zonneparken
Dat het ontwerp van een zonnepark grote invloed heeft op de bodemkwaliteit en biodiversiteit is al een tijdje duidelijk. Al in 2022 hebben WUR en TNO belichtingsnormen voor behoud van bodemkwaliteit gepubliceerd. Door deze normen valt er voldoende licht op de bodem, zowel onder als tussen de panelen, zodat voorkomen wordt dat de vegetatie en daarmee de kwaliteit van de bodem sterk achteruitgaan. Gelukkig zijn er slimme ontwerpkeuzes die zowel energieopbrengst als natuurbehoud mogelijk maken.
Effect op microklimaat en bodemleven
Zonneparken beïnvloeden het microklimaat onder en tussen de zonnepanelen. Doordat de planten minder direct en diffuus zonlicht ontvangen, wordt de fotosynthese beperkt en neemt de voedselbron voor het bodemleven af. Over de levensduur van een zonnepark heeft dit invloed op de biodiversiteit en bodemgezondheid.
Slimme technologie als oplossing
Er zijn verschillende manieren om voldoende licht op de bodem te laten komen. Eén effectieve oplossing is het gebruik van gedeeltelijk transparante bifaciale zonnepanelen, die zowel voor stroomopwekking als voor lichtdoorlating zorgen. Dit bevordert de plantengroei en de biodiversiteit zonder dat het de energieopbrengst en de financiële haalbaarheid sterk beïnvloedt.
Bodemleven onder semi-transparante bifaciale zonnepanelen
De kracht van transparantie
Uit opbrengstsimulaties en kostenanalyses blijkt dat zonneparken met deze deels-transparante panelen kosteneffectiever voldoen aan de lichtnormen voor bodemgezondheid dan parken met volledig ondoorzichtige panelen. Alternatieve oplossingen, zoals bredere spleten tussen de panelen of grotere afstand tussen de tafels, verhogen de kosten en het ruimtegebruik.
Borging van bodemkwaliteit met de bodembelichtingstoets
Voor een duurzame en natuurinclusieve energietransitie is het essentieel dat zonneparken niet alleen energie leveren, maar ook rekening houden met de impact op de bodem en biodiversiteit. Dit onderzoek onderstreept de noodzaak van richtlijnen en innovatieve ontwerpen om deze balans te waarborgen. Om dit te borgen heeft TNO een tool ontwikkeld: de bodembelichtingstoets, die Eelerwoude uitvoert.
Laten we samenwerken aan een natuurinclusieve energietransitie waarbij duurzame energie en natuur hand in hand gaan.
