Sloten verondiepen om verdroging tegen te gaan
De laatste jaren beleven we warme zomers. Het neerslagtekort loopt op. Veel boeren zien de oogsten mislukken of kleiner uitvallen dan normaal en natuurgebieden verdrogen. De extreme droogte heeft grote gevolgen voor de landbouw en de natuur. De zomer drukt ons met de neus op de feiten: we moeten onze watersystemen slimmer inrichten.
Klimaatverandering zorgt ervoor dat de kans op een dergelijk warme en droge zomer in de nabije toekomst groter wordt. Tegenover de extreme droogte staan hevige regenbuien met bijbehorende wateroverlast. In Nederland hebben we vooral de neiging om na te denken over het afvoeren van water. Maar met meer droge zomers en stevige stortbuien in het vooruitzicht is ook het vasthouden van water ontzettend belangrijk.
Bredere en ondiepere sloten
Om onze watersystemen klimaatbestendig te maken, pleit ecohydroloog Karel Hanhart ervoor om deze slimmer in te richten. “Veel sloten in Nederland zijn overgedimensioneerd: ze zijn te diep aangelegd, waardoor het water in natte periodes te snel afgevoerd wordt en zodoende geen buffer kan vormen voor drogere periodes. Een oplossing in de strijd tegen verdroging is om sloten te verbreden en verondiepen, zodat ze dezelfde of zelfs grotere capaciteit hebben, maar minder drainerend werken op het omliggende landschap. Hierdoor blijft het grondwaterpeil hoger en is het landschap beter bestand tegen droogte. Het plaatsen van stuwen kan ook een bijdrage leveren.
Veel betrokken partijen
Het verondiepen van sloten vraagt volgens Hanhart veel overleg met alle betrokken partijen: “Vooral agrariërs zullen in eerste instantie hun bedenkingen hebben, maar het is uiteindelijk in ieders belang om geen water onnodig weg te laten lopen. Gelukkig zijn de waterschappen in Gelderland en Overijssel al goed bezig op het gebied van waterberging. En op de hoge zandgronden in Brabant, waar men de effecten van verdroging als eerste merkt, zijn veel goede initiatieven van de grond gekomen. Het is belangrijk dat grondeigenaren zoals landgoederen, agrariërs en ook natuurbeheerders nu gaan nadenken over het beter vasthouden van water.”
Onderzoek en inrichtingsplan
Hanhart helpt graag bij het in kaart brengen van de mogelijkheden voor de sloten, stuwen en andere wateren in een bepaald gebied: “Bij Eelerwoude hebben we veel ervaring met het uitvoeren van ecohydrologische onderzoeken. We kijken dan onder meer naar de mogelijkheden voor waterberging en zoeken bijvoorbeeld uit welke sloten zich lenen voor verondieping. Onze adviseurs cultuur- en techniek hebben de juiste ervaring om het gehele traject tot realisatie te begeleiden. Na het nemen van de maatregelen kunnen we meten of de grondwaterstand inderdaad is gestegen zodat de gronden beter zijn voorbereid voor de toekomst.
