Ambitiekaart voor het natuurbelang
Ambitiekaart voor het natuurbelang
In 2021 sloten wij een bijzonder project af: het opstellen van een ambitiekaart voor het natuurbelang binnen de gemeente Oss. Aanleiding hiervoor was de wens om twee zaken onder de aandacht te brengen: de waarde van de natuur en het belang van investering hierin en ontwikkeling ervan.
Het natuurbelang wordt vaak (te) laat in het planproces opgenomen. Daardoor is het volgend op ontwikkelingen of zelfs beperkend voor ontwikkelingen. Maar hoe zien ontwikkelingen eruit als het natuurbelang niet als een ongemak in het planproces opgenomen wordt? Wat als het natuurbelang al bij de start van een ontwikkeling meeweegt in de te nemen keuzes en zelfs kan functioneren als een verbinder tussen verschillende belangen?
Bovenstaande vragen waren aanleiding voor het opstellen van de ambitiekaart Natuurnetwerk Oss (NNO). Eén die het gehele grondgebied van de gemeente beslaat. Er was behoefte aan een middel om kansen voor de natuur te pakken en natuurinclusief denken en handelen te verankeren in de geest en het hart van de inwoners.
Een sectoraal plan
De Ambitiekaart NNO betreft een sectoraal plan. Een plan dat puur gericht is op het thema Natuur om te voorkomen dat het natuurbelang verdwijnt in allerlei andere afwegingen. Een middel om kansen voor de natuur te benutten en op gebiedsniveau inzichtelijk te maken, met als doel de natuur in de gemeente te behouden, te beschermen en te ontwikkelen.
Drie doelenstellingen gekoppeld aan de ambitiekaart
Naast het opstellen van de ambitiekaart is ook een beeldende brochure opgesteld. De brochure geeft inhoud aan drie doelstellingen. Ten eerste het bieden van een kader voor andere (beleids-)visies. Ten tweede het leveren van een uitvoeringsprogramma voor concrete projecten. En tot slot is de ambitiekaart een inspiratiedocument voor ruimtelijke initiatieven.
In de ambitiekaart is een brochure opgenomen met icoonsoorten. Dit zijn soorten die van nature in het gebied voorkomen. Door het benoemen van deze soorten krijgt de ambitiekaart een gezicht. De natuur wordt dan zichtbaar en herkenbaar en zal zo eerder gekoesterd worden.
Betrekken van belanghebbende partijen
Om de gestelde natuurambities uit te kunnen voeren, is het essentieel om belanghebbende partijen aan de ambities te binden. Landschapsarchitect Frank Fähnrich voerde hiervoor individuele gesprekken met alle stakeholders om informatie op te halen. Bij alle partijen stelde hij de vragen: Hoe ga je met het natuurbelang om? Wat zijn je ambities en wensen?
Middels werksessies zijn de partijen met elkaar in verbinding gebracht en heeft de inhoud van de ambitiekaart vorm gekregen. Het betrekken van deze partijen en het met elkaar in verbinding brengen was een belangrijk doel in het planproces. Immers, de natuurambities kunnen alleen succesvol bereikt worden als er sprake is van een gedeelde passie voor de natuur. Dan blijft het namelijk niet alleen bij MEEDENKEN, maar ook samen DOEN. Het natuurbelang ontwikkelt zich uiteindelijk niet vanzelf. Het heeft een zetje nodig.
Een ambitie voor de lange termijn
De ambitiekaart is geen ontwerp. Het vormt een weergave van de te behalen natuurpotentie in de gemeente Oss, wanneer op gebiedskarakteristieken en icoonsoorten gestuurd wordt. Het biedt toekomstperspectief voor de lange termijn, wanneer middels ontwikkelingen gewerkt wordt aan het natuurnetwerk.
Daarnaast is het een middel om de dialoog te blijven voeren over de natuurambities. Er ontstaat inzicht over de ruimtelijke impact van maatregelen die natuurdoelstellingen moeten bereiken. Vanwege deze ruimtelijke weergave kun je partijen en belangen bij elkaar brengen, waarvan in de eerste instantie de belangen tegenstrijdig lijken.
De ambities uit de ambitiekaart ontwikkelen zich op een verschillend tempo. Sommige ambities blijven beperkt tot het voeren van de dialoog, anderen hebben inmiddels al een vervolg richting uitvoeringsprojecten gekregen.
Duidelijke informatie voor meer begrip
De informatie in de brochure is eenvoudig en overzichtelijk, ook voor inwoners. Per deelgebied is een herkenbare icoonsoort benoemd, waaraan specifieke inrichtingsmaatregelen zijn gekoppeld. Zo kan een brede groep zich een beeld vormen van de keuzes die in de omgeving gemaakt worden en de meerwaarde die ze opleveren voor het leefgebied van deze soorten.
Icoonsoorten vragen niet om een complete transitie van een gebied, maar zijn al gebaat bij investering in gebiedskarakteristieken met realistische inrichtingsmaatregelen. Grondgedachte hierbij is, dat als de inrichtingsmaatregelen voor deze soort gunstig zijn, andere (doel)soorten hier ook van profiteren. Met de beeldende brochure hopen we bij gebruikers en inwoners de waardering voor de natuur te bevorderen. Maar ook de bereidheid om duurzaam te investeren in de kwantiteit en kwaliteit ervan. Zowel in grote ontwikkelingen als in kleine stappen en gebaren die iedereen kan maken. Want overal liggen kansen voor een natuurinclusieve leefomgeving.
