Vergroenen van paardenhouderijen

Natuurlijke inrichting en beheer van het landschap voor en door paarden

Binnenduinranden zijn belangrijke landschapszones met een waardevolle cultuurhistorie. Ze zijn belangrijk voor planten en dieren, omdat ze fungeren als verbindingszone. De gebiedsdruk neemt er toe, want het is een aantrekkelijk landschap waarin veel functies, bijzondere woongebieden en recreatiemogelijkheden samenkomen.

Eén van die functies is de paardenhouderij. Wij maakten een inspiratiefolder met vergroeningsvoorstellen voor het Nationaal Park Zuid-Kennemerland. Daarin schetsen we een beeld van een win-winsituatie voor landschap, natuur, recreatie en paard(enhouderij).

Opdracht Adviezen voor vergroening

Locatie Zuid-Kennemerland

Jaar uitvoering 2023

Opdrachtgever Waterleidingbedrijf PWN

De laatste jaren is het recreatieve paardrijden in de binnenduinrand van Noord-Holland sterk gegroeid. Daarbij ook de maneges, stallen, ruiterroutes en paardenweiden. Rijden en genieten van de natuur met het paard krijgt steeds meer aandacht.

Ook andere vormen van recreatie zijn gegroeid in het gebied. Verrommeling van het landschap en druk op het omliggende natuurgebied nemen daardoor toe. Door de in het gebied aanwezige functies te combineren, kun je die druk verminderen.

Een integraal plan

Over dit idee bogen onze landschapsexperts zich samen opdrachtgever PWN, het waterleidingbedrijf in Noord-Holland, de provincie Noord-Holland, paardenexperts van de Koninklijke Nederlandse Hippische Sportfederatie en Horse en Habitat, boswachters en mensen met gebiedskennis.

Met behulp van een kale schets van het gebied en van een erf is in een werksessie een vergroeningsconcept voor de binnenduinrand getekend. Een integraal plan dat de behoeftes van verschillende partijen combineert.

Natuurontwikkeling in een mozaïklandschap

Door het combineren van paardenhuisvesting volgens het paddock paradise®, equi-habitat® en/of hit actief® systeem in een mozaïeklandschap kun je het natuurlijke gedrag van het paard verenigen met de omgeving. Dan draagt het paard bij aan natuurontwikkeling en is de manege onderdeel van een gezonde, vergroende omgeving.

Het gebied deel je op in kleinere velden met meer landschapselementen, waarbij de weiden extensief beheerd worden. Door een pad rondom aan te leggen volgens het systeem van equi-habitat® kun je een paard het jaarrond buiten houden.

De stal kan dan gebruikt worden voor recreatieve activiteiten en opslag. Het geeft ook mogelijkheden om toeristische routes aan te leggen langs nieuwe landschapselementen in het gebied. Dat biedt meerwaarde voor recreatie, paardenhouderijen en de natuur.

Gevisualiseerd in inspiratiefolder

Het hele idee is vormgegeven in een overzichtelijke inspiratiefolder met vergroeningsvoorstellen. Deze worden duidelijk weergegeven met 3D-visualisaties. In een fictief binnenduinrandgebied wordt een aantal aspecten toegelicht waarmee paardenhouderijen een gezond landschap voor meerdere gebruikers kunnen zijn. De folder blijkt een goed middel te zijn om het gesprek op gang te brengen met paarden-/grondeigenaren richting een concreter plan.

Vergroening van het erf

In de inspiratiefolder zijn ook voorstellen opgenomen om het erf van een paardenhouderij te vergroenen. Dat kan al met een paar kleine inpassingen. Denk aan het plaatsen van speciale dakpannen en verblijfkasten voor vogelsoorten, bijenhotels en natuurlijke speelplekken. Of een parkeerplaats met waterdoorlatende bestrating en een groen dak dat de stal koel houdt.

foto: Unitura

Een grote diversiteit aan beplanting geeft het paard een groot aanbod aan voedselbronnen. Dit biedt een gevarieerde rustplek met gezonde snoepmogelijkheden.

Paardenwelzijn

Natuurinclusief ontwerper Ilse Stilkenboom zegt: “Uitgaande van paard, landschap en natuur zijn de voorstellen een goede oplossing voor meerdere vraagstukken. Er is op dit gebied nog veel winst te halen en een integrale benadering helpt daarbij. Het zoeken naar de balans vraagt om een creatieve omgang met schaarse en kostbare ruimte en door in dit project samen te werken met de verschillende partijen en experts hebben we veel van elkaar geleerd.“

Hulp nodig bij het vergroenen van een gebied?