Bodembelichtingstoets voor zonnevelden
Een toets om vooraf te berekenen wat de invloed is van geplande zonnepanelen op de hoeveelheid licht op de bodem eronder. Hiermee kunnen zonnevelden ontworpen worden met behoud van bodemkwaliteit
Onze aanpak
Voor de berekening van de zonlichtintensiteit onder het zonneveld wordt een representatief deel van het zonneveld geselecteerd. Naast zuid- en oost/west-opstellingen kunnen we die berekening ook voor zonvolgsystemen (single axis trackers) doen. Hiervan worden de gegevens ingevoerd in een computermodel dat de exacte hoeveelheid zonlicht berekent dat het bodemoppervlak bereikt. Hiervoor gebruiken we de software BigEye die speciaal hiervoor is doorontwikkeld door TNO.
Er wordt rekening gehouden met:
- De mate van transparantie van het zonnepaneel en de hoeveelheid licht die tussen de verschillende panelen valt
- Weerkaatsing via de wolken.
- Weerkaatsing via de grond voor en achter het zonnepaneel.
- De hellingshoek van de panelen.
- Het aantal panelen per tafel en de onderlinge afstand tussen de verschillende tafels.
- De oriëntatie van de panelen.
- Een representatief meteorologisch jaar.
De resultaten worden verwerkt in een rapport met een conclusie en een advies. Als de toets slaagt, wordt voldaan aan de normen zoals ze door de WUR zijn gesteld en wordt er geen negatieve impact op de bodem verwacht. Als de opstelling niet aan deze normen voldoet, slaagt die dus niet voor de toets en ontstaat er een onaanvaardbaar risico voor de bodem. De normen worden in de toekomst aangescherpt door uitkomsten van nieuwe, wetenschappelijke onderzoeken.
Het rapport kan gebruikt worden ter onderbouwing of aanvulling van een vergunningsaanvraag voor een zonnepark.
Om voor de specifieke locatie tot het ideale resultaat te komen, werken we samen met onze opdrachtgever en denken we oplossingsgericht mee aan een positieve uitkomst.
Waarom?
De kwaliteit van de bodem in Nederlandse zonnevelden staat onder druk. Dit komt doordat veel velden geoptimaliseerd zijn om zoveel mogelijk energie op te wekken. Door gebrek aan kennis is er vaak onvoldoende aandacht besteed aan het bodemleven onder de panelen en de negatieve consequenties voor de bodemkwaliteit op lange termijn.
Met de bodembelichtingstoets en de bijbehorende aanbevelingen kan het ontwerp zodanig geoptimaliseerd worden dat geen negatieve gevolgen optreden voor de ondergrond. De toets helpt hierdoor bij de onderbouwing van de vergunningsaanvraag.
De Stimulering Duurzame Energieproductie en Klimaattransitie (SDE++) geeft subsidie aan bedrijven en non-profitorganisaties die grootschalig hernieuwbare energie opwekken of de CO2-uitstoot verminderen. Alleen in de SDE++-ronde van 2024 zullen voor zon-op-land nog categorieën bestaan zonder natuurinclusieve maatregelen. Dit om projecten die al een vergunning hebben, door te kunnen laten gaan. In gemeenten die na 2024 nog geen natuurinclusieve eisen hebben opgenomen in de vergunningen, kunnen met de SDE++ dus geen zon-PV-projecten op land worden gerealiseerd.
Meer info
Naast voldoende licht op de ondergrond is goed vegetatiebeheer van essentieel belang om de kwaliteit van de bodem te behouden en zelfs te verbeteren. Hierdoor blijven zowel de begroeiing als de bodem onder de zonnepanelen in optimale conditie. Dit helpt om zorgen weg te nemen bij (lokale) overheden, boeren en andere betrokkenen. Het voorkomt onnodige bezwaren en vertraging bij de ontwikkeling van zonnevelden.
Op het moment van publicatie van deze pagina, november 2023, is de normatieve beoordelingsgrondslag van de toets gebaseerd op een beperkte verzameling gegevens, met name afkomstig van bodems met een geringe intrinsieke ecologische waarde (zoals gebieden met intensief agrarisch grondgebruik). Niettemin is het van cruciaal belang om zo vroeg mogelijk rekening te houden met de potentiële gevolgen van zonnevelden op de bodem. Zodra aanvullend onderzoek beschikbaar is zal dit in samenwerking met TNO en de WUR worden geïntegreerd in onze werkwijze voor nieuwe berekeningen.
