Duurzaamheidsambities vertaald naar een praktisch uitvoerbaar plan

Multidisciplinair aan de slag met de herinrichting van de Heksenlaak

Werken aan schoon water, aanpassen aan een ander klimaat en duurzaam werken, dat zijn enkele duurzaamheidsambities van Waterschap Rijn en IJssel. Maar hoe je dat op projectniveau in praktijk brengt, is nog niet altijd duidelijk. Dit is juist iets waar we bij Eelerwoude in gespecialiseerd zijn.

We zijn op weg naar 100% natuurinclusief. Dat betekent dat we in elke ontwikkeling op zoek gaan naar mee- koppelkansen om een bijdrage te leveren aan biodiversiteit, de energietransitie, klimaatadaptatie en een gezonde leefomgeving. Zo maken we duurzaamheidsambities concreet tot een praktisch uitvoerbaar plan.

Opdracht Herinrinchting Heksenlaak

Locatie Gemeent Lochem

Jaar uitvoering 2023

Opdrachtgever Waterschap Rijn en IJssel

De Heksenlaak

Bij dit project gaat het om het waterlichaam “de Heksenlaak” en de omliggende percelen die in de omgeving van Zwiep en Barchem in het buitengebied van de gemeente Lochem liggen. Ten westen van het plangebied ligt de Lochemse berg, die voor kwelwater in de Heksenlaak zorgt. Het buitengebied is voornamelijk in agrarisch gebruik.

Voor de Heksenlaak ligt vanuit de doelen voor natuurlijke wateren (met SED-status) en de Richtlijn Ecologische Verbindingszones een opgave voor het waterschap en de provincie om de waterkwaliteit, watersystemen en de ecologie te verbeteren en te versterken. Dit is vertaald in de volgende projectdoelen:

  • Het herstel van de hydrologische omstandigheden, waarbij de vochtige alluviale beek begeleidende bossen een kans krijgen voor een goede ontwikkeling.
  • Herontwikkeling van meer natuurlijke vochtige hooilanden en dotterbloemgraslanden met moerasoevers (grote zeggemoeras) in de lage delen.
  • Het via waterlopen, met daarin schoon en ecologisch gezond water, verbinden van natuurgebieden.
  • Een klimaat robuust grondgebruik en watersysteem.

Het succes voor duurzame ontwikkeling

Een team van ervaren en enthousiaste adviseurs uit verschillende disciplines van Eelerwoude bracht samen met het Waterschap Rijn en IJssel duurzaamheidskansen en de daaraan gekoppelde actiepunten in beeld. De vervolgstappen hierop worden nu uitgewerkt.

Volgens adviseur duurzaamheid Duif Kraamwinkel bereik je een duurzaam effect pas echt als je buiten de gebruikelijke verbanden samenwerkt. “Dan merk je dat er veel minder verschil is tussen bijvoorbeeld ‘boer’ en ‘natuur’ of ‘technische oplossing’ en ‘natuurlijke oplossing’. Sterker nog, de sleutel tot duurzame ontwikkeling zit in de relaties tussen schijnbare tegenpolen!”

Duurzaamheidskansen met actiepunten

Vanuit de vakgebieden ecologie, landschapsontwerp, natuurtechniek, duurzaamheid en ruimtelijke ontwikkeling zijn collega’s aangehaakt om tot een breed palet aan duurzaamheidskansen voor de Heksenlaak te komen. Dit leverde veel informatie op. Hiervan maakten we een top 6 waaraan we concrete acties koppelden. Acties die impact maken.

Ellen Rijsdijk, projectleider namens het Waterschap Rijn en IJssel, zegt: “Het geeft mij veel plezier in mijn werk als mensen in het gebied enthousiast worden van de plannen en zelf mee gaan denken hoe zij hierin deel kunnen nemen door bijvoorbeeld een deel van hun tuin ‘om te bouwen’ tot natuur. Of als agrariërs een deel van hun percelen op een natuurlijke manier gaan beheren. Vertrouwen in elkaar is hier de sleutel tot succes!”

Flora en fauna

Tim Asbreuk, ecoloog bij Eelerwoude keek naar de flora en fauna in het gebied. “Door te werken met spontane verjonging wordt op een duurzame wijze een bos gecreëerd met zaailingen van zwarte els uit de omgeving. Deze worden plaatselijk aangevuld met enkele ontbrekende soorten uit de beoogde bostypen. Zo wordt met een lage inspanning toch een dicht en gevarieerd bos gecreëerd.

Om de huidige waarden in het gebied te sparen worden ook waardevolle planten als dotterbloem voor de werkzaamheden gemarkeerd zodat deze groeiplaatsen kunnen worden behouden of de planten kunnen worden verplaatst naar een geschikt plek in de nieuwe situatie.”

Multidisciplinaire aanpak

Adviseur cultuurtechniek Timo Worm vertelt over dit project: “We zien dat we met gedreven experts vanuit verschillende hoeken grote meerwaarde behalen op punten die echt het verschil maken. Vanuit al onze thema’s en door bundeling van expertises zijn we in staat om zaken concreet te maken. Zo gaan we van ambities naar impact! Geweldig toch?!”

Gerelateerde producten