Methodiek Basiskwaliteit Natuur
Nieuwe methodiek voor natuurkwaliteit in Overijssel
Eelerwoude heeft in opdracht van de provincie Overijssel de Methodiek Basiskwaliteit Natuur opgeleverd. Dit rapport schetst de basiskwaliteit voor het hele landschap van Overijssel en biedt een methodiek om deze basiskwaliteit in zowel landelijke als stedelijke gebieden te beoordelen, dus buiten de officieel aangewezen natuurgebieden.
Wat houdt deze methodiek in?
Onze aanpak is gebaseerd op de diverse landschapstypen binnen de provincie. We spreken van basiskwaliteit natuur wanneer een landschap bepaalde kenmerken heeft en landschapselementen bevat waardoor populaties van algemene plant- en diersoorten kunnen overleven. Deze kenmerken noemen we ook wel voorwaarden of benodigde condities. Hierbij volgen we de definitie en methodiek voorgesteld door Naturalis aan de Rijksoverheid. Het verschil is dat we uitgaan van de landschapselementen.
Met behulp van het Landschapselementenregister van de provincie (LERS) hebben we kenmerken van het landschap gemeten. We gebruiken de aanwezigheid van diersoorten als controleslag (benchmark) om zo waarnemingseffect te voorkomen.
Een gedetailleerde beoordeling
We hebben de situatie van een set bij het landschapstype passende kenmerken per vierkante kilometer in kaart gebracht met behulp van een GIS-analyse, en dit heeft geleid tot een totaalscore voor het kilometerhok. De vergelijking tussen de aanwezigheid van landschapselementen en de minimaal benodigde hoeveelheid waarin gezonde populaties mogelijk zijn, bepaalt in hoeverre een gebied voldoet aan de basiskwaliteit natuur.
Per KM-hok is in te zien in hoeverre de kenmerken aanwezig zijn. De methodiek wordt ondersteund door een rapportage waarin het landschapstype en de gidssoorten beschreven worden. Hierin wordt een weergave gegeven van de huidige toestand van het landschap en aangegeven wanneer het landschap aan Basiskwaliteit Natuur voldoet. In het rapport worden ook praktische handvatten in de vorm van maatregelen aangedragen om Basiskwaliteit Natuur te realiseren voor het landschap en bebouwde omgeving van Overijssel.
Het doel van deze methodiek en het bijbehorende rapport is inzicht geven in de huidige toestand van het landschap en inspiratie bieden voor mogelijke verbeteringen.
Praktische sturingsvoorstellen
Door samenwerking van de verschillende expertises bij Eelerwoude is een eindproduct ontstaan dat ook sturings- en monitoringsvoorstellen, handelingsperspectieven voor belanghebbenden en praktische richtlijnen gericht op zowel het landschap (landschapstegels) als de diersoorten (staalkaarten) omvat. Deze benadering is gebaseerd op concrete metingen met behulp van GIS-gegevens, waardoor er duidelijke richtlijnen zijn voor waar we ons nu bevinden, waar we naartoe willen en welke stappen we kunnen zetten. Dit benadrukt de praktische benadering van Eelerwoude.
Voor wie is de methodiek bedoeld?
Deze methodiek is dynamisch en kan op verschillende schaalniveaus worden toegepast. Belanghebbenden zoals gemeenten, waterschappen, terreinbeherende organisaties en woningbouwverenigingen kunnen deze methodiek aanpassen aan hun eigen situatie.
We maken onderscheid tussen twee scenario’s: hoogproductieve landbouwgebieden en natuurinclusieve landbouwgebieden. Het zal niet als verrassing komen dat ons voorkeursscenario de natuurinclusieve landbouwgebieden zijn.
Beschikbaar via de provincie
De provincie verstrekt deze methodiek als inspiratiedocument aan belanghebbenden en biedt tevens toegang tot een provinciaal Geo-dashboard waarin onze GIS-analyse overzichtelijk wordt weergegeven. Dit is in lijn met de Groenblauwe Dooradering (GBDA) van de provincie. Het volledige rapport ‘Basiskwaliteit Natuur Overijssel’ is digitaal op te vragen via het Overijssel Loket. Stuur een e-mail naar overijsselloket@overijssel.nl of telefonisch via 038 499 88 99.
Natuurinclusief ontwerper Ilse Stilkenboom leidde het project. Ze vertelt: “De methodiek Basiskwaliteit Natuur ontwikkelen was voor Eelerwoude een nieuwe opgave. Zelfs de provincie Overijssel loopt hiermee voor op andere provincies. Daarom is het zo mooi dat er een multidisciplinair eindresultaat ligt waar ook in andere projecten op teruggegrepen kan worden. Ik wil graag dat Basiskwaliteit Natuur, de aandacht voor ecologie in het landschap, steeds meer gaat landen en onze kwaliteit van het landschap verbetert. Niet alleen in Overijssel, maar in heel Nederland.”
Meer weten over de methodiek Basiskwaliteit Natuur in Overijssel?
